Zobacz przywitanie
Ochrona patentowa — na czym polega i co obejmuje?
Ochrona patentowa daje możliwość wyłącznego korzystania z wynalazku w komercyjny sposób. Wymyśliłeś genialne rozwiązanie i zastanawiasz się, czy możesz je opatentować? Chciałbyś mieć monopol na wynalazek i zarabiać na sprzedaży jego licencji? Sprawdź, jakie wymagania musisz spełnić, żeby móc zarejestrować swój wynalazek w urzędzie i jak ta procedura wygląda.
Czym jest patent?
Zacznijmy od początku, czyli czym właściwie jest patent? To prawo do korzystania z wynalazku przez określony czas w sposób zarobkowy, przyznane przez kompetentny organ. Ok, koniec definicji. Chodzi o to, że gdy wpadniesz na doskonały pomysł, który nie był jeszcze nigdy wcześniej przedstawiony światu, a może temu światu ułatwić życie, to masz szansę go zastrzec w odpowiednim urzędzie i na tym pomyśle zarabiać. Ważne jest to, że opatentować można jedynie wynalazki. A te również mają swoją definicję i muszą spełniać pewne założenia. Od razu mówimy – nie każdy pomysł można opatentować i nie jest to wcale łatwa sprawa. Co nie oznacza, że nie warto próbować. Dzięki prawu patentowemu możemy liczyć na postęp i ciągłe szukanie nowych rozwiązań oraz ich udoskonalanie.
Co można opatentować?
Patent można uzyskać na wynalazki, czyli oryginalne rozwiązania techniczne lub organizacyjne o charakterze użytkowym. Wynalazek musi spełniać kilka kryteriów – być nowy, posiadać poziom wynalazczy i nadawać się do przemysłowego wykorzystania. Nie można opatentować więc wynalazku, który został przedstawiony na konferencji albo opisanego w branżowym czasopiśmie. To błąd często popełniany przez przedsiębiorców. Pamiętaj – najpierw ochrona, później wprowadzenie wynalazku na rynek. Poziom wynalazczy to jakieś unikalne rozwiązanie, wcześniej niedostępne. Nie opatentujesz czegoś, co w logiczny sposób wynika ze stanu techniki. Na koniec przemysłowe wykorzystanie, czyli możliwość praktycznego wykorzystania wynalazku w przemyśle i gwarancja powtarzalności. Patentu nie dostaniesz jedynie na teoretyczne rozważania.
Jest też osobna lista rozwiązań, których nie można opatentować. Znajdują się na niej m.in. odkrycia naukowe, metody matematyczne, sposoby przedstawiania informacji, planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej i gier, czy sposoby leczenia lub diagnostyki.
Ochrona patentowa — jak ją uzyskać?
Jeśli chcesz uzyskać patent na wynalazek, musisz złożyć odpowiednie dokumenty do Urzędu Patentowego. Pierwszym z nich jest podanie, które zawiera dane zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia i wniosek o udzielenie patentu. Trzeba również dodać precyzyjny opis patentu. Musi on zawierać m.in. określenie dziedziny techniki, stanu techniki, korzystne skutki stosowania wynalazku, przykład wykonania. Znaleźć się również w nim musi oczekiwany zakres ochrony patentu. Jeśli jest to niezbędne do zrozumienia działania wynalazku, załącza się również rysunki. Warunkiem wszczęcia postępowania patentowego jest uiszczenie opłaty za zgłoszenie wynalazku. Wynosi ona 500 lub 550 zł w zależności od formy złożenia wniosku (elektroniczne zgłoszenie wniosku jest tańsze). Przed złożeniem dokumentów warto sprawdzić, czy taki sam lub podobny wynalazek nie został zgłoszony już wcześniej. Pomocna będzie w tym wyszukiwarka Urzędu Patentowego. To kopalnia wiedzy o pomysłach zatwierdzonych, ale też tych odrzuconych. Można więc uczyć się na cudzych błędach i zobaczyć, dlaczego dane rozwiązanie ochrony patentowej nie otrzymało.
Po dostarczeniu dokumentów, urzędnicy zaczynają rozpatrywanie naszego zgłoszenia. Przede wszystkim sprawdzają, czy nie opatentowano już podobnego rozwiązania. Podchodzą do swojej pracy bardzo rzetelnie i nie umknie im żaden szczegół. Przykładem może być sytuacja z Holandii z 1966 roku.
Karl Kroyer opracował metodę podnoszenia statków z dna morza. Polegała ona na wypełnieniu statku milionami plastikowych kulek wykonanych z „rozprężalnej pianki polistyrenowej”. Wypełnienie statku elementami pływającymi sprawiała, że zwiększona wyporność podnosiła statek z dna. Kroyer zarejestrował swój wynalazek w urzędach patentowych w Wielkiej Brytanii i Niemczech. Gdy chciał zrobić to samo w Holandii, ku jego ogromnemu zdziwieniu, aplikacja została odrzucona. Urzędnik powołał się na komiks Kaczora Donalda, w którym 17 lat wcześniej przedstawiono dokładnie takie samo rozwiązanie, jakie chciał opatentować Karl Kroyer!
Nawet jeśli nasz wniosek zostanie odrzucony, nie ma się co poddawać. Niektórzy próbują swoich sił kilka razy, wciąż udoskonalając swoje wynalazki.
Co daje ochrona patentowa?
Ochrona patentowa przyznawana jest na 20 lat. Liczona jest od daty zgłoszenia, a nie daty uzyskania patentu! Procedura trwa średnio trzy lata. Ochrona patentowa daje monopol na komercyjne wykorzystanie wynalazku. To właściciel decyduje o jego licencji czy sprzedaży. Jeśli ktoś będzie próbował wykorzystać nasz zastrzeżony pomysł, możemy dochodzić swoich praw w postępowaniu cywilnym i liczyć na naprawienie wyrządzonych szkód. Ponadto osobie wykorzystującej bezprawnie nasz patent, grozi odpowiedzialność karna.
Kradzież patentów w Rosji
Słyszałeś już może o nowym rosyjskim dekrecie, który de facto zalegalizował kradzież patentów? Rosja może legalnie, bezpłatnie korzystać z patentów przedsiębiorców, którzy pochodzą lub prowadzą biznes w jednym z blisko 50 państw, które trafiły na listę tzw. „wrogich krajów”. To zemsta rosyjskich władz za sankcje nałożone na Rosję po jej ataku na Ukrainę. Wojna gospodarcza doprowadziła do tego, że przedsiębiorcom nie należy się żadne odszkodowanie za bezprawne korzystanie z ich patentów. Zaprzecza to więc wszelkim zasadom ochrony prawa własności intelektualnej. Zresztą ta ochrona faktycznie w Rosji przestała działać, a rosyjskie władze zezwalają na kradzież patentów, bez ponoszenia za to jakichkolwiek konsekwencji.
W kontekście przedstawionych wcześniej procedur i zasad, rozumiesz pewnie, jak wielkie jest to naruszenie prawa. W normalnej sytuacji, w państwie, które chroni dobra niematerialne, przedsiębiorcy mogliby sprzedawać licencje i pobierać opłaty za korzystanie z ich opatentowanych pomysłów. W rosyjskiej rzeczywistości przywłaszcza się patenty za darmo, uniemożliwiając właścicielowi dochodzenia praw o odszkodowanie. Zachodnie firmy, które opatentowały swoje wynalazki w Rosji, mogę teraz jedynie liczyć straty. Niepewny jest również ich powrót na rosyjski rynek, po zakończeniu wojny w Ukrainie.
Jak chronić patenty i znaki towarowe?
Rosja niech będzie jedynie przykładem, co dzieje się, gdy prawa własności intelektualnej nie są chronione. Nie musisz się martwić, nadal masz wpływ na ochronę swojej firmy. Zarówno patenty, jak i znaki towarowe możesz zarejestrować w Urzędzie Patentowym RP. Pamiętaj o podstawowych różnicach. Patent otrzymujesz na wynalazek, czyli techniczne rozwiązanie jakiegoś problemu. Znak towarowy to natomiast oznaczenie, które służy do komercyjnego wyróżniania towarów i usług (może być słowne, graficzne lub słowno-graficzne). Ochrona patentowa jest udzielana maksymalnie na 20 lat, znak towarowy rejestrujesz na 10 lat z możliwością przedłużenia.
Ochrona Twoich innowacyjnych pomysłów i marki powinna być dla Ciebie priorytetem. Nie chcesz chyba, żeby nieuczciwa konkurencja zaczęła korzystać z Twoich receptur i rozwiązań albo zaczęła się podszywać pod Twoją markę? Wiesz już, jak wygląda to w Rosji. Na pewno nie chciałbyś stracić firmy, którą budowałeś przez lata. Po rejestracji znaku towarowego nikt nie odbierze Twojej marki, a w razie jakichkolwiek naruszeń, będziesz miał narzędzia do walki o swoje prawa przed sądem. Przez 10 lat pomogliśmy w rejestracji znaków towarowych tysiącom klientów, rejestrując dla nich 5695 znaków. Eksperci Pravnej chętnie zajmą się również Twoją sprawą! Mamy też dla Ciebie świetną wiadomość. Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej przyznaje do grudnia 2022 r. dotacje na zastrzeżenie znaku towarowego oraz na opłaty patentowe. Na rejestrację znaku towarowego lub wzoru otrzymasz bon o wartości do 1500 euro. Opłaty związane z rejestracją patentu obniżysz nawet do 50 procent. Specjaliści Pravnej przeprowadzą Cię przez wszystkie formalności.
